راهنمای فیلم های روز جهان – هفته دوم

آخــر هــفته چــه فــیلمی بــبینیم؟

نوشتن راهنمای فیلم در روزنامه ها به خصوص شماره های آخر هفته یا ویژه نامه های یکشنبه یا هفته نامه ها سنتی ست تقریبا ۴۰ ساله و معمولا منتقدانی که در طول سالها بطور مدوام این کار را می کردند و برای مخاطبان یک رسانه آشنا هستند، نثر و سلیقه آنها برای آنها شناخته شده است و کم و بیش به انتخاب ها و ارزش گذاریهای او اعتماد دارند عهده دار معرفی و مرور فیلم های روز می شدند.

این امر با ظهور اینترنت در ۱۵ سال اخیر و افزایش چشمگیر سایت های سرگرم کننده و سینمایی با اقبال روزافزون مخاطبان روبرو شده است. تصور می کنم پیش از انقلاب نوعی از این معرفی ها در برخی مجلات سینمایی وجود داشت اما پس از انقلاب این کار تقریبا به فراموشی سپرده شد زیرا از یک سو تعداد فیلم های مطرح زیاد نبود و از سوی دیگر ارتباط معمول مخاطب با سینمای روز جهان از دست رفته بود.

مشکل دیگری که با آن مواجه بودیم تهیه کنندگان و فیلمسازان ایرانی بودند که از این جور نقدها خوششان نمی آید، نگارنده کار روزنامه نگاری خود را به عنوان منتقد فیلم در هفته نامه سینما شروع کرد و البته در کنار آن گزارشهایی تحلیلی در باره سینمای ایران- مثلا بازنمایی چهره زن در فیلم های ایرانی و یا چگونگی بهره برداری جوانان از سینما و…- و البته بیشتر موضوعات مربوط به سینمای جهان را هم می نوشت اما فشار تهیه کنندگان بر اولین و تنها هفته نامه سینمایی آن چنان بود که بخش نقد فیلم های ایرانی بطور کلی در این هفته نامه تعطیل شد و البته چون من بیشتر در باره سینمای جهان می نوشتم از این نظر مشکلی نداشتم.

بعدها در مجله دنیای تصویر که همکاری م را با آن از شماره های نخست آغاز کردم بطور ماهیانه جدول ارزش گذاری فیلم های ایرانی و خارجی بطور مجزا داشتیم که من همواره به فیلم های خارجی در آن ستاره می دادم. اما تصور می کنم نخستین راهنمای فیلم های روز جهان بطور مداوم و پس از انقلاب را من در سال ۱۳۷۵ در روزنامه خبر شروع کردم که چند ماهی دوام آورد ولی به دلایلی از جمله حق التحریر ناچیز روزنامه از ادامه کار منصرف شدم. پس از آن بطور هفتگی در هفته نامه مهر این کار را ادامه دادم که تا زمان تعطیلی آن بصورت مداوم ادامه داشت. با انتشار روزنامه جامعه در اواخر بهمن ۱۳۷۶ قرار شد تا علاوه بر نقد فیلم های روز جهان که کار اصلی من بود در روزهای پنج شنبه هم راهنمای فیلم را بنویسم که در همان ابتدای کار به دلیل دخل و تصرف غیر ضروری دبیر سرویس هنری ادامه کار را متوقف کردم و به روزنامه صبح امروز رفتم و نقد فیلم های روز جهان را در آنجا با کنایه به مسائل روز کشور ادامه دادم. به این ترتیب در روزنامه های مختلف از جمله همشهری در کنار مجله فیلم که بطور ثابت نقد فیلم می نوشتم، نقد فیلم های روز جهان و گاه فیلم های جشنواره را می نوشتم اما راهنمای فیلم های روز جهان را دیگر نداشتم. دو بار قرار بود این کار را بکنم که امکانش پیش نیامد یک بار در روزنامه بنیان که عمرش به ۵-۴ هم نکشید و بار دیگر در روزنامه ای که امید روحانی سردبیر آن شده بود و فکر کنم روزنامه آزاد بود، امید روحانی صفحه اندیشه را به من داد ولی من پیشنهاد کردم در کنار این صفحه، پنج شنبه ها هم راهنمای فیلم روز جهان داشته باشم و حتی هفته اول ش را نوشتم ولی با دوبار تغییر مکان روزنامه، دست آخر اگر حافظه م درست یاری کند امید روحانی و داوود مسلمی بعد از چند هفته از روزنامه بیرون آمدند و کار را به گروه دیگری سپردند.

در خارج از کشور اما جز یکی دو باری که در وبلاگم  راهنمای فیلم هفنگی نوشتم، نقد فیلم های روز جهان را در زمانی که در استخدام بی بی سی بودم در آنجا ادامه دادم و قرار بود که بعدها در زمانه با سردبیر جدید هم این کار را ادامه بدهم که با ورود سردبیر جدید همکاری من با این رسانه هم خاتمه یافت. تا آنجا که میدانم جز من فقط امیر عزتی در سایت روزآنلاین و پیش از آن هم در مجله فیلم در «نمای متوسط»، معرفی فیلم های روز جهانرا می نوشت و کسی این کار را ادامه نداده است.

اکنون بار دیگر فرصتی پیش آمده است که در شرق پارسی این کار را از سر بگیرم، امیدوارم که این بار ادامه یابد و بطور مرتب فیلم هایی که از میان دهها فیلمی که هر هفته اکران می شوند یا نسخه های ویدئویی آنها موجود است برگزیده و بطور موجز به مخاطب معرفی شوند. طبعا نوشتن راهنمای فیلم که بار اصلی ش بر مبنای ارائه اطلاعات موجز به مخاطب است این روزها با وجود اینترنت راحت تر از ۲۰ سال پیش است که اینترنتی در کار نبود و تنها منابع موجود کتاب راهنمای فیلم لئونارد مالتین ، یکی دو کتاب دیگر و چند مجله ماهیانه که با تاخیر و سانسور شده به داخل می رسید و البته در آن روزگار مخاطب سینمای متفاوت و هنری جهان بسیار کمتر از امروز بود و کیفیت فیلم ها به مراتب بدتر و فیلم های غیرهالیوودی مهجورتر و نایاب تر.

معرفی یک فیلم و مستدل کردن دلیل ارزش گذاری یک فیلم در چند پاراگراف مختصر البته نیاز به ممارست و تعامل مستمر با مخاطب دارد، که امیدوارم به مرور و با استمرار این معرفی ها ادامه یابد و البته باب بحث و گفتگو در باره هر مورد همواره بدون توجه به سلیقه شخصی نگارنده و دیدگاه زیبایی شناختی ش باز است.

راهنمای ارزش گذاری: کم ارزش: ☆ متوسط:☆☆  خوب:☆☆☆ خیلی خوب:☆☆☆☆ عالی:☆☆☆☆☆

توضیح: معرفی و مرور فیلم ها در شرق پارسی منتشر خواهد شد و پس از آن در اینجا اضافه می شود. 

 

خانواده (The Family) ☆☆

کارگردان: لوک بسون، فیلمنامه: لوک بسون، مایکل کالئو براساس رمان مالاویتا نوشته تونیو بناکویستا، بازیگران: رابرت دونیرو (پدر)، میشل فایفر (مادر)، تامی لی جونز (مامور اف بی آی)، دایانا اگرون (دختر)، فیلمبرداری: تیری آربوگاست، تدوین: جولین ری، موسیقی متن: اوجینی گالپرین، ساشا گالپرین. فرانسه ۲۰۱۳

خلاصه داستان: خانواده مانزونی که عضو مافیاست توسط اف بی آی در نورماندی فرانسه اسکان داده می شوند تا از شر سایر اعضای مافیا که در پی انتقام هستند در امان بمانند و بتوانند علیه آنها شهادت بدهند اما مافیا اتفاقا محل آنها را می یابد.

 

 

 

 گذشته (Le Passé) ½☆☆

کارگردان: اصغر فرهادی، فیلمنامه: اصغر فرهادی با همکاری معصومه لاهیجی، بازیگران: برنیس بژو (ماری)، علی مصفا (احمد)، طاهر رحیم (سمیر)، فیلمبرداری: محمود کلاری، تدوین: ژولیت ولفلینگ، موسیقی متن: رافائل هامبورگر، فرانسه، ایتالیا ۲۰۱۳

خلاصه داستان: احمد پس از چهارسال از تهران به پاریس بازمی گردد تا با طلاق رسما از ماری جدا شود، اما درگیر تنش های زندگی تازه همسر سابقش می شود و دوست پسر تازه ماری که به خاطر خودکشی همسرش احساس گناه می کند از ماری فاصله می گیرد.

پیش نمایش

 

 

به هر قیمتی (At Any Price) ☆☆

کارگردان: رامین بحرانی، فیلمنامه: رامین بحرانی، بازیگران: دنیس کواید (هنری)، کیم دیکنز (ایرن)، زاک افرون (دین)، فیلمبرداری: مایکل سیموندز، تدوین: افونسو گونسالوس، موسیقی متن: دیکون هینچ لیف، آمریکا ۲۰۱۲

خلاصه داستان: خانواده کشاورز ویپل با بحران مالی شدیدی روبرو می شود که رابطه پدر و پسر را تحت تاثیر قرار می دهد اما سرانجام قتل رقیب توسط پسر سبب می شود تا ظاهرا پدر و پسر برای پوشاندن این راز به یکدیگر نزدیک شوند.

پیش نمایش

 

پنج دوربین شکسته (5Broken Cameras) ½☆☆☆

کارگردان ها: عماد برناط، گی داویدی، با حضور عماد برنات و خانواده ش، تصویربرداری: عماد برنات، تدوین: گی داویدی، ورونیک لگورد-سژو موسیقی متن: لی تریو جبران، فلسطین، اسرائیل، فرانسه ۲۰۱۱

خلاصه: عماد در روستای بلعین زندگی می کند، جایی که سربازان اسرائیلی سعی می کنند آنها را از روستای خود بیرون کنند و به جای آن شهرک های یهودی نشین بیشتری برپا کنند، او با پنج دوربین که هر کدام یکی پس از دیگری توسط سربازان اشغالگر شکسته می شود مقاومت روستاییان و خانواده ش را در برابر آنها به تصویر می کشد.

این مستند یکی از نمونه های درخشان سینمای مستند در زمانه ای ست که واقعیت عینی و فرا-واقعیت در شبکه های اجتماعی نمایی نزدیک از آن چه در جهان می گذرد را پیش چشم میلیاردها ساکن کره زمین می گذارد، همچنین یکی از نمونه های تحسین برانگیز همکاری هنرمندانه اسرائیلی های صلح طلب و فلسطینی های مصیبت زده هم هست، بدون هیچ تمهید و واسطه ای مخاطب واقعیت عینی و دهشتناک اشغال را از دید عماد، خانواده و ساکنان روستا می بیند.

«پنج دوربین شکسته» که نامزد اسکار بهترین فیلم مستند نیز بود و بطرز شگفت آوری این جایزه نصیب ش نشد، برنده چند جایزه معتبر از جمله در جشنواره های آمستردام و سن دنس شده است. قابل توجه است که عماد برناط که سرانجام خانه ش توسط بولدزرهای ارتش اسرائیل ویران و خانواده ش آواره شد نخستین فلسطینی ست که نامزد جایزه اسکار شده است اما این پایان تراژدی او و خانواده ش نبود آنها هنگامی که وارد فرودگاه لس آنجلس شدند تا به مراسم اسکار بروند توسط پلیس فرودگاه بازداشت شدند زیرا پلیس گفته آنها را مبنی براینکه برای حضور در این مراسم دعوت شده اند باور نکرد، عماد برناط بعدا گفت این اتفاقی تاثرآور است ولی این هم بخشی از واقعیت زندگی فلسطینی هایی ست که در سرزمین های اشغالی زندگی می کنند.

 

 

 

آخر دنیا (The World’s End) ½☆

کارگردان: ادگار رایت، فیلمنامه: سیمون پگ، ادگار رایت، بازیگران: سیمون پگ (گری کینگ)، نیک فورست(اندی)، پیرس بزازنان (گای شپارد)، فیلمبرداری: بیل پاپ، تدوین: پل ماشلیز، موسیقی: استیون پرایس، بریتانیا ۲۰۱۳

 

خلاصه داستان: گری کینگ یک الکلی میانسال با دوستانش از دوران دبیرستان به زادگاهش بازمیگردد تا رکورد سر زدن به ۱۲ بار در یک شب را تکمیل کند اما در می یابد که شهر توسط روبات ها تسخیر شده و آخر زمان فرا می رسد!

 

پیش نمایش

 

ترک کردن (Odcházení) ☆☆☆

کارگردان: واسلاو هاول، فیلمنامه: واسلاو هاول، بازیگران: ژوزف آبراهام (ویلم)، داگمار هاولوا (ایرنا)، ایوا هولوبا (مونیکا)، فیلمبرداری: جان مالیر، تدوین: ژیری بروزک، موسیقی متن: مایکل پاولیک، چک ۲۰۱۱

خلاصه داستان: تنها دو روز به پایان ریاست صدراعظم باقی مانده است و او باید ویلا و زندگی مجلل خود را ترک کند اما به نظر می رسد این امر او را دچار پریشانی کرده است.

اولین و آخرین فیلم واسلاو هاول نمایشنامه نویس، شاعر، روشنفکر و سیاستمدار چک که در یک انتخابات دمکراتیک آخرین رئیس جمهور چکسلواکی و اولین رئیس جمهور چک شد و سپس دنیای سیاست را برای ادامه دادن کارهای هنری خود رها کرد.

 پیش نمایش

 

جای مرطوب (Feuchtgebiete) ☆☆☆

کارگردان: دیوید ونندت، فیلمنامه: کلاس فالکنبرگ، دیوید ونندت، براساس نوولی از: شارلوت روش، بازیگران: کارلا یوری (هلن)، مرت بکر( مادر هلن)، آنا کونیگ (مرلین)، فیلمبرداری:جکوب برناردویچ، تدوین: آندراس وردراشکه، موسیقی متن: انیس روتهوف، آلمان ۲۰۱۳

 

خلاصه داستان: هلن به دلیل جراحت مقعدی و بواسیر در بیمارستان بستری ست اما امیدوار است که این بهانه ای شود تا پدر و مادرش که از هم جدا شده اند بار دیگر با یکدیگر رابطه برقرار کنند.

بی شک این یکی از غریب ترین فیلم های فمنیستی ست که تماشای برخی از صحنه های آن گاه برای بعضی از تماشاگران به دلیل صحنه های مشمئز کننده ش دشوار است. با این حال به نظر برداشت موفقی از یکی از جنجال برانگیزترین نوول های فمنیستی آلمان می رسد که به خوبی استرس ها و اضطرابهای درونی دختر نوجوانی ست که ضمن کشف خود، اندام جنسی و سکس با بی توجهی والدینش هم روبروست را برملا می کند. مفاهیم له کانی و روانکاوی معاصر که در فیلم از مفهوم آینه، جنسیت و بلوغ در فیلم وجود دارد برای علاقمندان به مباحث روانشناسی نیز جالب می رسد.

 

طبعا تماشای فیلمی ساختارشکن که سکس، تلقی عمومی از بهداشت و جنسیت در آن متفاوت به نظر می آید برای همه تماشاگران توصیه نمی شود اما به ویژه برای کسانی که دقیقا به ساختارشکنی و مباحث اجتماعی، روانشناسی و فمنیستی علاقمندند فیلمی ست بسیار تامل برانگیز که فضای ذهنی هلن را با میزانسن های دقیق و هنرمندانه به نمایش می گذارد و بدون شک بهترین فیلم ونندت تاکنون است که ساخت آن علاوه بر جسارت به خلاقیت بسیاری نیاز داشت.